- Başparmağın laterale yer değiştirmesidir.
- Metatars başında kemikte büyüme ve bursa da genişleme( bunion) oluşur
- Aynı zamanda ilk metetarsalin mediale yer değiştirmesi oluşur.
- Lateral dokularda kısalma medial yapılarda uzama oluşur
- Deformite başladıktan sonra ilerlemeye devam eder.
Kimlerde Sık Görülür
- Doğumsal ailevi faktörler (% 55-65 )
- Metatarsus primus varus
- Otozomal dominant, ancak penetransı değişken
- Ayakkabı giymeyenlerde de olabilir, ancak ayakkabı giymek deformiteye katkı sağlıyor.
- Japonlarda nadir( terlik giymeleri)
- Ayakkabı giyenler daha ağrılı büniona sahipler.
- Ayakkabı şekli önemli ( Sivri burunlu ayakkabı gibi)
- Düz ayakkabı giyenlerde erkek kadın oranı 1/3, topuklu sivri burunlu ayakkabı giyenlerde oran 1/15 ‘e kadar çıkabilir
- Kadın/ erkek: 9 kat
Konservatif tedavi
- Medial çıkıntı üzerinde bası oluşturmayacak geniş burunlu, yumuşak tabanlı yumuşak deri bir ayakkabı
- Ciddi deformiteli hastalarda ayağa göre yapılmış ayakkabı
- Bunion yastığı, gece ateli, gündüz ateli
- Cihazlar ve ateller deformitenin ilerlemesini engellemez
Cerrahi Tedavi
Tanımlanmış 140 dan fazla ameliyat mevcut. Ancak en büyük sorun tek bir ameliyatı bütün hastalara uygulamaya çalışmaktan kaynaklanmaktadır. Tekrarlamasının en önemli nedenlerinden birisi, uygun ameliyat tekniğinin seçimindeki sorunlar olabilir.
Çarpılmanın şiddetine, anatomik yerine ve hastanın kemik kalitesi ile yaşına göre ameliyat belirlenmeli. Günümüzde hasta seçim kriterleri ve biyomekanik daha iyi anlaşıldığından başarılı sonuçlar artmaktadır.
- Ayak başparmak ekleminin kireçlenmesine( osteoartritine) verilen isimdir.
- Metatars başının dorsalinde oluşan kemik çıkıntılar nedeniyle ağrı olşur
- Özellikle başparmağın yukarı kaldırılması ile (dorsifleksiyonda) ağrı oluşur.
- Ayak lateralinde nasırla gelen hastaların başparmakları Halluks rigidus açısından muayene edilmeli.
- Ayak başparmak hareketi azalır
- 50 yaş üzerinde daha sık
- Ağrı ve sertlik hissi( istirahatle azalır)
- Şişlik( sinovite bağlı )
- Metatars ve falanks dorsalinde kemik çıkıntı
- Ayağın dış kısmına basarak yürüme
- Çıtırtı hissi
- aşırı duyarlılık
- elektrik çarpma hissi( duyu dalının irritasyonuna bağlı)
Konservatif Tedavi
- Erken dönemde NSAİD ve sert tabanlı ayakkabı( MTP eklem hareketini azaltmak için) takunyalar gibi
- Orta ayak pronasyonunu azaltmak için ortez
- İleri HR için: düşük topuklu ve yüksek burunlu ayakkabı
- Bandajlama( hareketi azaltarak)
- Steroid enjeksiyonu
- Kilo verme
- Aktivite değişikliği
Cerrahi tedavi
- Karar kireçlenmenin derecesine göre alınır.
- Dejeneratif değ. Yoksa -sinovektomi
- Osteokondral defekt varsa- drilleme
- Juvenil ve adölosanlarda belirgin dorsal osteofit yoksa- dorsal kapalı kama falanks osteotomisi
- Yetişkinde tedavi evreye göre yapılır.